Hoe gaat het met de voortgang van de Ocean Cleanup van oprichter Boyan Slat? Iedereen kan zeggen dat dit een geweldig initiatief is om de rotzooi van anderen op te ruimen. Een mooie ambitie die vooral vissers zal aanspreken, want het is toch een vorm van vuilvissen. Het verschil is dat Boyan de oceanen in het jaar 2040 plasticvrij wil hebben. De vissers willen uiteraard de laatste vis niet vangen. Bij het vissen is het de bedoeling dat je alleen de rente van het kapitaal aan vis afroomt.
Plastic in zee
Ik ben ook enorm geschrokken hoeveel plastic er in zee drijft, op de stranden ligt en binnen en buiten de minder geciviliseerde dorpjes op de aardkloot. In 2019 maakten we een rondreis door Noord-Afrika waarbij in eerste instantie de meeste plaatsjes gewoon één grote vuilnisbelt van plastic zijn. Daarna rijd je honderden kilometers over het strand, langs UNESCO gebieden zoals de Waddenzee. De chemicaliën gaan nog rechtstreeks de oceaan in en er is meer vuilnis dan vis te zien. Het is een gevaar voor het zeeleven en daar kunnen meerdere organisaties samen met de visserij in optrekken. Ik heb er respect voor dat de Ocean Cleanup er werk van maakt, maar wie zorgt ervoor dat het vuilnis nooit in zee kan komen?
Testen
De technici van Ocean Cleanup testen hun middelen om plastic op te ruimen ruimschoots van tevoren. Daarbij is gebleken dat er eigenlijk te weinig plastic in de Noordzee drijft om een goede test te kunnen doen. De grootste opeenhoping van plastic drijft tussen Hawaï en San Francisco. Dat het op papier allemaal makkelijker te vangen is dan in de werkelijkheid, is ook een overeenkomst met het vissersberoep. Het is niet zomaar onbeperkt een netje door het water trekken. Bij het vissen op plastic maakt men gebruik van de verschillende snelheden van het vangtuig en het op te vissen afval. Bij de nieuwere systemen is gekozen voor een actieve voortstuwing, in de vorm van twee schepen die elk aan de vanger trekken. Het lijkt een beetje op spanvissen. Ik ben daarbij benieuwd hoe men de brandstofkosten in de hand kan houden.
Doel
Het doel is nog steeds om in 2040 minstens 90% van al het afval van de oceanen opgevist te hebben. Dat wil men op een zo goed mogelijke en duurzame manier doen en dat is een behoorlijke uitdaging. Ook het zeeleven mag geen last hebben van de doelstelling van Ocean Cleanup. De inschatting is dat deze bedrijvigheid zich zal gaan ontwikkelen tot een vijftiental vangsystemen. Hotspots van afval om optimaal plastic te kunnen verzamelen worden via modellen en drones opgespoord. Verder zijn er observaties van scheepsbemanningen beschikbaar. Deze interessante innovaties gaan steeds verder. Visserijcoöperaties en vissers zijn of waren hier al eerder bij betrokken. Het zal ooit eindigen met een goed werkend systeem.
Bij recente zware regenval in Zuid Afrika wil je niet weten hoeveel plastic afval in zee is gestroomd. Het begint er mee dat wij mensen er voor zorgen dat plastic afval géén zwerfvuil kan worden. Helaas is het putje van de samenleving altijd de zee en door de Noordzeevissers wordt serieus werk gemaakt van het opruimen en inzamelen van afval uit zee. Hulde voor die vissers die daar belangeloos aan meehelpen.
Johan K. Nooitgedagt
